Marokko 20/11/05 (Geschreven in de auto op weg naar Sahara)


Vlotte reis met Timm en Nick naar Schiphol. Annemieke en Monique waren al aanwezig de tickets blijkbaar nog niet. Bleken dus in de la te liggen. De alleraardigste Marokkaanse meneer bleef lachen. Het inchecken ging vlot. Veel bewaking met mitrailleurs. Na een kopje koffie naar gate D5 waar we de rest van de groep ontmoeten. Met een uur vertraging uit Amsterdam vertrokken. De vlucht ging “smooth”. In Casablanca dus geen uur wachttijd. Maar juist haasten om de aansluitende vlucht naar Ozarzate te halen. Het toestel is vastgehouden om ons mee te kunnen nemen. Op de bagage wilden ze  echter niet wachten. De beloofde chauffeur stond er ook niet en in de verwarring begrepen we dat de drie taxi’s voor ons waren. Niet dus! Na veel soebatten en overleg hebben we met Nederland (Manuel) gebeld en het “hotel”de Kashba Ben Moro. Daar is een terreinwagen/hoteltaxi geregeld die ons heeft opgehaald. (Bereik op mobiel ok zelfs een voicemail). Veel gemopper over de “professionaliteit” van de organisatie. Na aankomst in “Ben Moro”naar de (prachtige) kamers. Keurig sanitair, goed bed en superschoon en sfeervol. Bij het haardvuur een lekkere fles wijn en water soldaat gemaakt en daarna gegeten. Uiterst gedienstige en vriendelijke bediening. Om 1 uur stond de hoteltaxi die ons had zullen ophalen gereed om terug  naar Ourzazate Aitport  te rijden voor de bagage. Uiteindelijk kwam het toestel uit Casablanca om 11.52 uur (Voor onze biologische klok inmiddels 00.52 uur) aan. Daar zat alle bagae in en onder een liggende maan kon de reis opnieuw vertrekken richting “Ben Moro”en een wachtend bed. Als groep besloten we pas om 10.00 uur te vertrekken vanwege/omwille onze nachtrust.
“s Ochtends een ontbijt met een soort pannenkoek en brood i.c.m. jam, honing en boter. Nadat we water hadden ingeslagen en de bagage in de Pajero en Defender was gepakt vertrokken we naar Dar el Zuwaad. Een reis van 3,5 uur? Uiteindelijk tot +/- 16.00 uur onderweg geweest.
 
 21/11/05
Van de Kashba Ben Mor naar de trainingslocatie. Onderweg in Agdiz koffie gedronken, geplast ( zie foto) en in een kledenwinkel thee gedronken. Nadat Machteld zwaar onderhandeld heeft (van 1200 Dirham naar 300!) Een prachtige sjaal/hoofddoek en een hele mooie ketting. De Marrokaan Mohammed, de eigenaar van de winkel vertelde dat hij veel heeft gereisd en toeristen ontmoet (hij sprak goed Engels) Mooie uitspraak: people move and meet people not mountains.
Uiteindelijk in het tentenkamp aangekomen, waar Mark en Frits ons opwachtten. Tijd voor een heerlijke maaltijd met veel verse groente(courgette, tomaat, wortel) en vlees. Om +/- 17.30 uur begonnen met de eerste sessie. Mark gaf een introduktie van het programma en vervolgens kreeg iedereen de opdracht om na Frits zijn meditatie-oefening vanuit de 7 chakra’s de leerdoelen op een flap te schrijven met daarbij een levensloop tot nu toe. (m.b.t. je persoonlijke ontwikkelingspunten). Boeiende indrukwekkende, ontroerende en meer van dit soort indrukken in de persoonlijke verhalen van Machteld, Monique, Annemieke, Mariska en Jack. Dat de wereld klein is werd weer eens bevestigd doordat Monique haar businesspartner Erik samen met Ted Troost bij Alex Verwaaijen heeft gewerkt. Monique kende ook het verhaal van de indianen en Alex'queste.
Het slapen ging prima, kan eigenlijk ook niet anders na zo’n intensieve dag.
 
22/11/05
Dit is al de tweede dag dat Vincy’s stem me wakker maakt. Iets strenger als thuis overigens wel. De wekker blijkt dus van pas te komen, terwijl ik thuis voor de wekker ontwaak.
Na een rit per 4WD van een klein halfuur arriveerden we in de woestijn. Bijna “bumblefuckingnowhere”maar wel bereik op de mobiele telefoons! Ons verblijf is een nomadennederzetting waar Ibrahim het hoofd van is. Hij is hier neergestreken met meerdere doelen; het stuk woestijn beschermen tegen vernieling door toerisme en andere vervuilers. Met quads, jeeps, motoren wordt veel oorspronkelijke vegetatie kapotgereden en voor het weer hersteld duurt meerdere jaren. Om nog maar te zwijgen over al het ‘moderne’ zwerfafval. Plastic flessen, zakken en andere westerse verpakkingen blazen door het land. Ibrahim wil zorgen dat mensen bewuster worden van de natuur. Hij heeft zelfs een website (Arabish en Franstalig) waarop hij zijn aktie kracht bijzet.
 
Vanuit het tentenkamp is het ± 10 minuten lopen naar onze werktent. Prachtig opgezet door de nomaden en rijk versierd met kleurige kleden, matrassen en meer van de lokale gebruiksvoorwerpen. Hier zijn we met de trainingsonderdelen gestart. Te beginnen met de tweede chakra-meditatie het middel. Via visualisatie van een schaal rond je middel waar een knikker in ligt. Fysiek ging het over vertrouwen, wat werd ervaren met een oefening waarbij we elkaar om de beurt via een vingercontact rondleiden. Met gesloten ogen.
Inhoudelijk startte de training met het eliciteren van de waarden (via mijn document dat Barry op het laatste moment nog op de mail wilde)
Verrassend vond ik de uitkomst, die voor mij weer een aantoonde dat deze oefening deels contextueel (tijd/plaats/omstandigheden ) is. De grote chuncks van normerende waarden zijn specifieker geworden met een aantal vervullende woorden die tot actie aansporen.
 
Na een geweldige lunch van verse broodjes met alles vers erop en ‘strakke’koffie zijn we verder gegaan met de logical levels (het model van Bateson noemt Mark het steevast).
Van binnen naar buiten is in dit geval de insteek van de logical levels.
We zijn ’s middags aan het werk gegaan met de identiteitsrollen (wie ben Ik? Welke rol zit aan deze metaforische bus?) prachtige beeldspraak om de vele wegen naar resultaat af te leggen in een PO-traject.
De nabesprekingen duurden m.i. te lang. Ik zag enkele mensen 'afhaken’naar achteren zitten, doezelen, gapen. Dat kan op een goede manier sneller. Mensen in hun proces laten en er later op terugkomen. Door het te zeggen denk ik.

Bijzonder
Er is veel gseproken over het onderwijs van de deelnemers en hoe we (+/- dezelfde leeftijd) in een keurslijf van moeten zij opgegroeid. Vlijt en gedrag op het rapport als exponenten van de Calvinistische gedachte. Gedrag bestaat volgens mij uit aangepast gedrag. Dus weg van je kern, jezelf en je mogelijkheden. Als dat geen reden is om nog eens terug te gaan naar de basischool. Rewrite your personal history.
 
De regen zorgde ook voor afleiding. Of dat de concentratie en het proces goed doet is iets dat Frits zich afvraagt. De nabespreking van de ‘bus’ werd na 3 mensen afgekapt omdat de dromedaristoer zou starten om 16.00 uur.
 
Op een dromedaris is een avontuur. Het stront eigenwijze beesten (of hebben ze gewoon de balen van hun werk: een dromedaris met burnout verschijnselen?)
Na een tocht van 45 minuten kwamen we bij een kashba uit de derde eeuw die grotendeels nog bewoond is. Prachtige mensen. Ik vraag me wel af of er achter de duinen niet hun echte luxere woningen staan. Terug op de dromedaris terug naar het kamp. Daar kwamen we in de warme woonkamer en zakte menigeen als een plumpudding in elkaar. Het eten buiten was weer waar we aangewend beginnen te raken. Vlees, afgedekt met courgettes, tomaten etc. en gestoofd. Na afloop verse mandarijnen, met steeltjes en superzoet. Daarna zijn we bij het haardvuur briefjes gaan trekken met persoonlijke vragen als; wat is het ooiste dat je vader ooit tegen je heeft gezegd …..etc. Daarna ( ja, ja het houdt niet op) gingen de bewoners muziek maken. Ik raakt ein trance en doezelde weg. Om 10.00 uur was de pijp helemaal leeg. In de tent was een mooi bed opgemaakt en onder het wapperende plastic afdekzeil (het regende in de woestijn) viel ik als een blok in slaap op een keihard bed.
 
23/11/05
 
Een beetje brak van de optrekkende kou en het harde bed (geen zacht ‘matrasje’) een ontbijt met brood , verse jus, olijfolie en een soort gekruide pannenkoekjes terug naar de tent. Begonnen in stilt, schrijven,denken, kijken en luisteren naar het geluid van de woestijn (Monique’s uitspraak) (Er zijn vele soorten geluid maar er is maar 1 stilte!)
In de woestijn vroeg Mark naar onze belevenissen, gevoelens en gedachten. Net na het berichtje over Nick zijn bloedprikken en Vincy die zegt dat ze me erg mist, realiseer ik me pas dat ik ze ook mis. Vooral de fysieke aanwezigheid, kusjes, knuffels, woordjes en erbij zijn. Aan de andere kant is het ook fantastisch om hier te zijn in de Sahara met een groep mensen die steeds meer van zichzelf laten zien en horen. Fascinerend en verrijkend.
Frits begint de training met het derde chakra de handen wrijven ten teken van energie, om vervolgens de armen met kracht naar de blauwe hemel te strekken. De rest van de dag stond in het teken van een visie ontwikkelen en beschrijven waarna de bespreking plaatsvond. Het was warm in de Sahara en tegen zessen was het inmiddels donker. Een voor een kwamen er meer sterren aan de hemel en zelfs een enkele vallende ster. Dat betekende een wens…en die is gepost in het universum, in stilte zoals de legende het voorschrijft. Tegen achten hebben we de kaarsen gedoofd en zijn in alle stilte, en ieder voor zich, ons vergaapt aan dit imposante aangezicht. Aan de horizon lichtte het met  enige regelmaat, wat later onweersbuien bleken te zijn. De ogen wennen langzaam aan het beperkte licht en het is verbazingwekkend wat er dan toch nog te zien is. Langzamerhand zochten we elkaar op en ontstonden er wat gesprekken. Hoofdzakelijk over de bijzondere stilte, de aanblik van de sterren en de weidse ruimte om ons heen. Met een kaars in een fraaie kandelaar voorop, in Frits zijn hand, en een achter bij Mark, vinden we de weg terug naar het tentenkamp en Ibrahim en zijn mannen. Na een donkere tocht per 4 WD door de woestijn kwamen we via Marmit, weer aan op de asfaltweg richting Dar el Zouwaad, lekker eten, opnieuw uit de tajine en daarna naar het comfortabele bed in de “tent” Slapen.

24/11/05
 
Op tijd wakker om Vincy een SMSje te sturen. Nu wilde ik de eerste zijn GROKO?
Het ontbijt wordt, hoe erg het ook klinkt al vanzelfsprekend; verse jus, pannenkoekjes en vette crêpes. Per 4WD naar de Sahara terug voor de laatste dag. Bij onze tent aangekomen heeft iedereen zijn of haar plekje gevonden en gaat Frits met de 4e chakra aan de gang; het hart.
Voel de energie van je hart stromen en geef het door aan de ander. Giebelen met Annemieke, waardoor het een luchtige opening werd…
In subgroepjes van 2 op zoek naar je patronen om daarna de woestijn in te trekken, individueel om je overtuigingen op te sporen. Niet dat ze daar verstopt waren, maar om in alle rust en stilte met jezelf bezig te zijn. Ik heb een tijdje in een duinpan gelegen, bijna gestraald door de zandkorrels, die inmiddels door de wind behoorlijk waren gaan verstuiven. Daarna doorgelopen naar het ‘finishdoek’ op de kam van een duin. Recht op het doel af. Mijn visie om het trainen en coachen te combineren met het creatieve van het reclamebureau. Terug ben ik niet door dalen en over kammen gelopen, maar meegegaan met de vormen van de diverse heuvels. Meanderend op wat er was. Ik vond de symboliek wel mooi. Na de broodjes in het tentenkamp zijn we bij onze tent de nabespreking gestart. Mooie dingen zien gebeuren bij Jack en Annemieke. Intussen nam de wind dusdanig proporties aan dat de tent het dreigde op te geven. Stuifzand en klapperende doeken, begeleid door een felle zon deden ons besluiten de bespreking voort te zetten in het kamp. Na Monique, Machteld en Mariska was het mijn beurt. Laat ik nu denken dat ik er wel uit was en dat de criticus eindelijk een plekje had gekregen , steekt er nog een ander oud zeer op. Wat doe je met ouders waar je niets voor voelt en een overtuiging dat dat wel zou moeten? Prikken, vragen, verwarring en uiteindelijk Jack, die zijn vader verloor op zijn 6e, die zegt; je hebt ze tenminste nog. Daar heeft hij gelijk in. Alleen wat heb je aan ouders die er wel zijn maar die er niet voor jou zijn.
Vervolgens stelde Frits de vraag; Wat zou je op dit moment het allerliefste willen? En mijn antwoord was zonder te aarzelen: Bij mijn meisje zijn en mijn kinderen. Stilte. Bij kaarslicht in een verder donkere woestijntent….”Zou je niet liever willen dat je ouders met open armen op je af komen en je omarmen? “vroeg Jack vanachter de kandelaar. Nee, zei ik eroverheen, want ik geloof ze niet en ik vertrouw ze niet. Daarvoor is er al te veel gebeurd. Stilte.
Frits vraagt Jack of deze mij tegemoet wil lopen en omarmen. Dat gebeurt en Jack, notabene zonder vader noemt me jongen en Janneman. Dit voelt oprechter dan mijn eigen ouders die ik al 44 jaar ken, terwijl ik Jack 5 dagen meemaak. In de groep vloeien tranen van dit schouwspel. Ik besluit dat het zinloos is in een droge bron naar water te zoeken, en vertel dat.
Mijn ouders zijn mijn ouders en daarom ben ik hier. Mijn ouders hebben mij blijkbaar niet meer te bieden en daarom zal het blijven bij af en toe een kopje koffie. Ik kan mijn energie wel beter gebruiken. Voor Vincy, Timm, Nick en Elle Lisa en voor mezelf. Dat is wat deze alchemist in Marokko heeft ontdekt.
 
Bijna vergeten:
In de ochtend, voor we de woestijn in trokken, zijn we gestopt in het stadje Marrit. Aan de rand van de woestijn is dit een smeltkroes van autochtone bewoners, aangepaste bewoners (van de westerse wereld) en aan de toeristen.
Lemen woningen waarin alles een functie heeft of heeft gekregen. In onze ogen misschien primitief, maar voor hier functioneel. Bij de lokale groenteboer hebben we 4 banen gekocht voor 3 Dirham (10 Dirham = 1 euro). Kleine banaantjes ongeveer de helft van onze supermarktbanaan. Des te smaakvoller doordat ze hier gerijpt zijn?
1 banaan voor Jack, 1 voor mezelf en twee voor Annemieke. Die gaf later de banaan aan de twee jongetjes van de bal die hem weer in tweeën deelden. Mooie momenten.
 
Voor een paar kinderen ballen gekocht. Kost voor ons een knoop en voor hen een vermogen. Het voelt wel decadent, maat tegelijkertijd ook fijn om te kunnen doen. Dat inspireert om ook in de vertrouwde omgeving, thuis, door te gaan met geven, in welke vorm dan ook.
 
Flodder: Het woestijnzand is dun en fijn. Na een dag in de Sahara voelt mijn haar aan als vlas, lekkere stevige bos haar dat wel, maar toch onnatuurlijk. Behalve in het haar zat het woestijnzand op vele andere plaatsen; kleding, mappen, tas. Dat zullen we nog lang tegenkomen.
 
Tijdens het eten ’s avonds in Dar El Zuad, was ik behoorlijk moe en leeg. Ik ben zelfs vergeten om Vincy te bellen, hoewel ik steeds aan haar heb gedacht. Nu ik dit schrijf weer en daarbij worden de ogen troebel. Ik hou heel veel van haar.
 
Over connectie gesproken. Daar waar Machteld en Monique als ongestelde pubers zaten te ginnegappen, en Frits daarin leek mee te gaan, had Mark zich teruggetrokken met een pijnlijk oog.
 
Hoe een zandkorreltje achter de lens een mens kan vellen, geeft maar weer eens aan hoe groot klein kan zijn en hoe klein groot kan zijn. Als een zandkorrel zoveel kracht heeft wat kun je dan zelf teweeg brengen?
 
Tegenover mij zit Jack, met naast hem Annemiek. Die twee hadden al een klik en nu ze cd’s van elkaar bekijken lijkt het wel of ze even in een eigen wereld zijn. Mooi om te zien hoe dat van zichzelf zo bloeit. Wie weet wat er nog uit voortkomt…
 
25/11/05
Tijdens het ontbijt verbazen we ons over het feit dat er in Nederland sneeuw ligt. Met Mariska en Annemiek in gesprek kwam het over wonen in Amsterdam. Om een lang verhaal kort te maken, Mariska woont nu in het huis op een etage onder de etage waar Annemieks oma heeft gewoond. (we zijn maar twee stappen van elkaar verwijderd).
 
Ik ben vandaag in de andere Jeep gestapt. Een nieuwe Pajero, misschien iets comfortabeler. Met een reus van een chauffeur. Hij zit scheef in de auto en loopt op reuze voeten. Helemaal vergroeid in zijn slippers. Ik had me al voorgenomen om mijn “bowlingschoenen”in de woestijn achter te laten of weg te geven. Toen ik in Tanningrad met de chauffeur over zijn grote voeten begon wees hij naar mijn zwarte schoenen. Dat was de kans om hem mijn schoenen te geven in ruil voor een foto. Verder deden de pepermuntjes het goed bij de kinderen en voor een Dirham staan twee kleuters op de foto. Het grootste meisje had een compleet ontstoken neus. De moeders mochten niet gefotografeerd worden. In de winkel met aardewerk hebben we onderhandeld met de uitbater en de inpakker terug naar de Jeeps. Onze chauffeur is gek op de pepermuntjes die ik bij me heb. Halverwege de oase (of piste) ging de telefoon en vertelde Vincy dat Eddy overleden is vanmorgen. Nia was er niet bij en ik ook niet (± 11.30 uur) Dat was effe moeilijk. En raar zo midden in de woestijn. Nu zijn we in Zagora en eten een drie gangen diner in Hotel restaurant La Palmaraie.
  
Het boek beleeft….
 
Er was eens een jongetje dat graag op reis wilde. Het maakt hem nog niet eens zoveel uit waar naar toe. Op een dag kreeg hij de gelegenheid om mee te gaan naar Marokko. Dat daar ergens in de woestijn een mooie plek zou kunnen zijn waar hij een grote schat zou kunnen vinden had hij niet verwacht. Zelfs niet gehoopt. Het was gewoon een onderdeel van een zoektocht naar andere plaatsen, andere mensen en bevestiging van iets wat hij al vaker had gevonden maar gewoon niet kon geloven. De reis leek wel op een boek dat hij enkele jaren geleden had gelezen: De Alchemist. In combinatie met dat andere boek: Zo wordt u een rijk en gelukkig mens. Allebei spelen ze in de woestijn en nog viel het de jongen niet op dat hij ook in de woestijn zou belanden op zoek naar.. En wat doet de woestijn dan, behalve er te zijn?
Toch heeft de woestijn zijn werk gedaan. Het geeft alle gedachten een plaats en spiegelt alle eigenschappen van de jongen. Maar de woestijn doet nog veel meer. Hij miste er zijn dierbaren, zijn ouders dacht hij. Maar alles wat hij riep in de woestijn gaf hem andere antwoorden. Wijzen, uit alle windstreken, gaven hem niet alleen advies en bevestiging, maar ook warmte en empathie.
De jongen miste de aanraking en aandacht van zijn ouders, dacht hij.
Maar diep van binnen voelde hij een ander gemis. Het gemis aan alles wat er nooit is geweest. En plotseling was er dat moment dat een van de wijzen opstond en op hem afliep.
Hij omarmde de jongen en draaide hem om. Je mag er zijn jongen. Kijk eens naar de andere kant. Kijk eens waar al dat mooie licht vandaan komt, en de warmte en de liefde.
Haal het waar het is en loop met een zachte blik langs de plaatsen waar het niet is en ga er binnen zonder verwachtingen. Het jongetje keek in zijn dagboek en dacht aan het verhaal van de Alchemist.
Helemaal in de woestijn besefte hij dat zijn grootste schatten thuis waren. Zo dichtbij en nu ver weg. Nog even.. en dan kan hij ze weer in zijn armen sluiten. Zijn kinderen en boven alles zijn vrouw. De jongen ging als man naar huis. Zijn eigen huis.

Reacties